C. Iulius Caesar, Commentāriōrum dē Bellō Gallicō 5.47
Tier 2
hōrā circiter tertiā, Caesar audīvit dē adventū Crassī. eō dīe, Caesar prōcēdit XX mīlia passum. posuit Crassum Samarobrīvae et tradidit eī legiōnem. Caesar relinquēbat ibi impedimenta exercitūs, obsidēs Gallōs, litterās pūblicās, et omne frūmentum. voluit hanc legionem custodīre ea.
Fabius occurit Caesarem in itinere cum legiōne.
Labiēnus misit litterās ad Caesarem. indicāvit sē cōgnoscere dē morte Sabīnī et caede cohortium et māgnam manum Trēverōrum vēnisse ad eum. dīxit sē nōn fēcisse iter ex hībernīs ad Caesarem quod nōn posse sustinēre impetum hostium. dīxit esse nimis periculī quod omnēs equitātūs peditātūsque cōpiae Trēvorōrum sedisse tria mīlia passum longē ab suīs castrīs.
Tier 3
hōrā circiter tertiā, factus certior dē adventū Crassī ab antecursōribus, eō dīe Caesar prōcēdit XX mīlia passum. praeficit Crassum Samarobrīvae et attribuit eī legiōnem, quod relinquēbat ibi impedīmenta exercitūs, obsidēs cīvitātum, litterās pūblicās, et omne frūmentum quod dēvēxerat eō causā tolerandae hiemis.
Fabius, ut imperātum erat, morātus nōn ita multum, occurit Caesarem in itinere cum legiōne.
Labiēnus, interitū Sabīnī et caede cohortium cōgnitā, cum omnēs cōpiae Trēverōrum vēnissent ad eum, veritus nē, si fēcisset profectiōnem ex hībernīs similem fugae, nōn posset sustinēre impetum hostium, praesertim scīret quōs efferrī vīctōriā recentī, remittit litterās Caesarī;
Labiēnus explicat cum quantō perīcuḹo ēductūrus esset legiōnem ex hībernīs; perscrībit rem gestam in Ebūrōnibus; docet omnēs equitātūs peditātūsque cōpiās Trēvorōrm cōnsēdisse tria mīlia passuum longē ab suīs castrīs.
Tier 4
hōrā circiter tertiā ab antecursōribus dē Crassī adventū certior factus, eō diē mīlia passuum XX prōcēdit. Crassum Samarobrīvae praeficit legiōnemque eī attribuit, quod ibi impedīmenta exercitūs, obsidēs cīvitātum, litterās pūblicās, frūmentumque omne quod eō tolerandae hiemis causā dēvēxerat relinquēbat. Fabius, ut imperātum erat, nōn ita multum morātus in itinere cum legiōne occurrit. Labiēnus, interitū Sabīnī et caede cohortium cōgnitā, cum omnēs ad eum Trēverōrum cōpiae vēnissent veritus nē, sī ex hībernīs fugae similem profectiōnem fēcisset, hostium impetum sustinēre nōn posset, praesertim quōs recentī vīctōriā efferrī scīret, litterās Caesarī remittit: quantō cum perīculō legiōnem ex hībernīs ēductūrus esset; rem gestam in Ebūrōnibus perscrībit; docet omnēs equitātūs peditātūsque cōpiās Trēverōrum tria mīlia passuum longē ab suīs castrīs cōnsēdisse.