C. Iulius Caesar, Commentāriōrum dē Bellō Gallicō 5.44

 

Tier 2

erant in eā legione duo fortissimī virī, centurionēs quī primīs ordinibus appropinquarent: T. Pullo et L. Vorenus.

 

hī virī habebant perpetuās controversiās inter sē quīnam superaret. hī virī contendēbant de locīs summīs pugnandō omnibus annīs. ex hīs duobus virīs Pullo, cum pugnaret acerrimē ad munitiones, “quid exspectas,” inquit, “Vorene? aut quem locum demonstrandae virtutis spectas? hic dies iudicabit de nostrīs controversiīs.”

 

cum Pullo dixisset haec, procedit extra munitiones et accedit partem ubi hostēs visī sunt densissimī. deinde Vorenus quoque non remanet intra vallum sed, timens opinionem omnium militum, subsequitur Pullonem.

 

tum, in locō quō mediocre spatium relictum est, Pullo iacit pīlum in hostēs et traicit unum hostem ex multitudine dum hostis procurrit ad Pullonem. hostis percussus est et exanimatus est, et aliī hostēs protegunt eum scutīs. tum universī Gallī coniciunt tēla in hostem suum (Pullonem) neque dant Pullonī facultatem regrediendī.

 

scutum Pullonī transfigitur et telum defigitur in balteō. hic casus avertit vaginam et impedit manum dextram hominī conantī educere gladium. tunc hostēs circumsistunt hominem impeditum.

 

inimicus Vorenus fert auxilium et subvenit Pullonī laborantī. omnis multitudō Gallōrum convertit sē ā Pullone ad Vorenum quod putant Pullonem esse interfectum telō.

 

Vorenus gerit rem propius gladiō. interfecit unum hostem et propellit reliquōs hostēs paulum. dum Vorenus pugnat cupidius, deiectus in inferiorem locum, cadit.

 

hostēs eum rursus circumveniunt et Pullo huic auxilium fert. ambo hominēs, tutī ē periculō, recipiunt se intra munitionēs. Vorenus et Pullo interfecerant complurēs hostēs et gesserant sē summā cum laude.

 

sīc in contentione et certamine, fortuna versavit ad utrumque virum, quod alter inimicus erat auxiliō salutīque alterī. nec poterat iudicārī uter virōrum videretur superandus utrum virtute.