C. Iulius Caesar, Commentāriōrum dē Bellō Gallicō 5.35
Tier 2
hostēs praeceptum Ambiorigis observāvērunt; cum cohors Rōmānus ex orbe exīret, hōstēs celeriter fugiēbant. ea pars orbis erat nūdāta et hostēs iecērunt tēla ad latus apertum.
cum cohors Rōmānus revenīebat ad orbem, circumveniēbatur ab hostibus. sed sī Rōmānī in locō remanēbant, nec cum virtute agere poterant nec tela hostium effugere poterant.
Rōmānī accēpērunt multa vulnera sed tamen resistēbant magnam partem diēī. proelium incēpit prīmā lūce et ad hōram octāvam continuit. Rōmānī pūgnāverunt sine indīgnitāte.
tum utrumque femur T. Balventiō trāicitur tēlō. T. Balventius erat vir fortis et māgnae auctōritātis atque erat dux prīmī pīlī in superiōre annō.
Q. Lūcānius interficitur dum pūgnāns servāre suum filium.
L. Cotta, adhortāns cohortēs, vulnerātur fundā in adversum ōs.
Tier 3
quō praeceptō ab eīs (hostibus) dīligentissimē observātō, cum quaepiam cohors ex orbe excesserat atque impetum fēcerat, hostēs vēlōcissimē refugiēbant. interim necesse erat eam partem orbis nūdārī et tēla recipī ab latere apertō.
cum Rōmānī coeperant revertī rūrsus in eum locum unde ēgressī erant, circumveniēbantur ab eīs quī cesserant et ab eīs quī steterant proximī. sīn autem vellent tenēre locum suum in orbe, nec locus relinquēbātur virtūtī neque cōnfertī poterant vītāre tēla coniecta ab tantā multitūdine.
tamen cōnflīctātī tot incommodīs, multīs vulneribus acceptīs resistēbant et māgnā parte diēī cōnsūmptā, cum pūgnārētur ā prīmā lūce ad hōram octāvam, committēbant nihil quod esse indīgnum ipsīs.
tum utrumque femur T. Balventiō, quī superiōre annō dūxerat prīmum pīlum, virō fortī et māgnae auctōritātis, trāicitur trāgulā; Q. Lūcānius ēiusdem ōrdinis, pūgnāns fortissimē, dum subvenit fīliō circumventō, interficitur; L. Cotta lēgātus, adhortāns omnēs cohortēs ōrdinēsque, vulnerātur in adversum ōs fundā.
Tier 4
quō praeceptō ab eīs dīligentissimē observātō, cum quaepiam cohors ex orbe excesserat atque impetum fēcerat, hostēs vēlōcissimē refugiēbant. interim eam partem nūdārī necesse erat et ab latere apertō tēla recipī. rūrsus cum in eum locum unde erant ēgressī revertī coeperant, et ab eīs quī cesserant et ab eīs quī proximī steterant circumveniēbantur. sīn autem locum tenēre vellent, nec virtūtī locus relinquēbātur neque ab tantā multitūdine coniecta tēla cōnfertī vītāre poterant. tamen tot incommodīs cōnflīctātī, multīs vulneribus acceptīs resistēbant et māgnā parte diēī cōnsūmptā, cum ā prīmā lūce ad hōram octāvam pūgnārētur, nihil quod ipsīs esset indīgnum committēbant. tum T. Balventiō, quī superiōre annō prīmum pīlum dūxerat, virō fortī et māgnae auctōritātis, utrumque femur trāgulā trāicitur; Q. Lūcānius ēiusdem ōrdinis, fortissimē pūgnāns, dum circumventō fīliō subvenit, interficitur; L. Cotta lēgātus omnēs cohortēs ōrdinēsque adhortāns in adversum ōs fundā vulnerātur.